بررسی و تحلیل زیبایی شناسی کاربرد کنایه در شعر نسیم شمال

سید اشرف الدین گیلانی معروف به نسیم شمال از شاعران برجسته عصر مشروطه است که شعر و ‏رسالت شاعری خود را در به تصویر کشیدن مشکلات اجتماعی و جریانهای سیاسی عصرخویش به کار ‏گرفت. با وجود خفقان و استبداد حکام خودکامه قاجار، وی توانست افکار انسانی و اندیشه های آزادی ‏خواهانه‌ی خود را با زبان طنز و با استفاده از فنون بلاغی به ویژه کنایه، به گوش بیداردلان جامعه برساند، ‏کنایه هایی که بیشتر به رنگ سیاست تجسم یافتند. ‏پژوهش حاضر بر آن است با تکیه بر شیوه‌ی توصیفی – تحلیلی، زیبایی شناسی کنایه را در اشعار نسیم ‏شمال بررسی کند. اجمالا یافته های تحقیق نشان میدهد اشرف الدین همچون شاعران دیگر این سرزمین ‏برای بیان مقاصد خود، اشعارش را با آرایه های ادبی مزین کرده است. نسیم شمال به دلایل سیاسی و ‏خفقان حاکم بر زمانه خویش، و گاه به دلیل زیبایی سخن و تأثیرگذاری بیشتر از آرایه ادبی کنایه استفاده ‏کرده است. مفاهیم کنایه در دیوان نسیم شمال نسبت به دوره‌های ماقبل متفاوت است و رنگ و بوی ‏سیاست به خود میگیرند. کنایه های امروزی در دیوان بسامد بالایی دارد و دلیل آن انتخاب زبان عامیانه ‏وکوچه و بازار است. مکنی عنه غالب این کنایات، شاه و عمال حکومتی اشراف زاده ها و آخوند نمایان و ‏مقلدان غرب زده است.‏